Hasta hayvanın eşkâli, hastalıkların hayvan türlerine göre doğru bir şekilde tanımlanmasında, bilimsel çalışmalarda, adli veya sağlık raporlarında hayvanın doğru bir şekilde tanıtılması ve hasta hayvanların düzenli takibinin yapılmasında önemli olan kayıt tutulması ve arşiv için önemlidir. Hayvanın eşkâlinin belirlenmesinde hayvanın türü, ırkı, cinsiyeti, yaşı, ağırlığı, rengi ve işaretleri dikkate alınır.
Hayvanın Türü
Fizyolojik ve anotomik olarak yapısal özellikleri taşıdığı hayvan grubunu tanımlar. Hasta hayvan, tek tırnaklı (equide; at, eşek, katır), çift tırnaklı ya da geviş getiren (ruminant; inek, deve, koyun, keçi), et yiyen (karnivor; köpek, kedi, yabani et yiyenler) ve kanatlı (tavuk, kafes kuşları vb.) hayvan türlerinden olabilir. Bazı hastalıklar vardır ki tek hayvan türüne mahsustur. Konjunktivitis follikülaris köpeklerde, hava keselerinin hastalıkları ve çatal çürüğü equidelerde, interdigital dermatitis ruminantlarda görülen hastalıklardandır.
Hayvanın Irkı
Her coğrafi iklimde hayvanların hastalıklara karşı dirençli ya da dirençsiz olmalarının farklılığı nedeni ile bir iklime adapte olmuş hayvanlar başka bir iklimi olan coğrafi bölgeye götürüldüklerinde hastalıklara karşı direnci düşer. Yerli ırkların hastalıklara karşı direnci daha yüksektir.
Hayvanın Cinsiyeti
Hayvanın cinsiyetinin bilinmesi cinsiyetlere göre hastalıkların hatırlanması açısından önemlidir. Erkek ve dişi genital organların farklı olmaları nedeni ile hastalıkları da farklıdır. Ovaryumlar, tuba uterinalar, uterus, seviks, vagina, vulva ve memeler dişi hayvanların, testisler, epididimisler, duktus deferensler, prostat bezi ve penis erkek hayvanların genital organlarını oluştururlar. Dolayısı ile bu organların hastalıklarıda tamamen farklıdır. Ayrıca erkeklik ve dişilik hormonlarının farklı olmaları nedeni ile cinsiyetle ilgili endokrinolojik bozukluklar ve hastalıklar farklılık gösterir.
Hayvanın Yaşı
Hayvanın yaşının bilinmesi, eşkâlin belirlenmesinde önemlidir. Çünkü bazı hastalıklar bazı yaş gruplarında ortaya çıkar. Raşitizm, kalsiyum, fosfor ve vit. D dengesizliğine bağlı olarak gelişen ve genç hayvanlarda görülen bir kemik hastalığıdır. Omphalitis, doğumdan sonra göbek kordonu ve çevresinin infeksiyonu olup, daha çok yavru döneminde görülen bir hastalıktır. Legg-calve perthes (avasküler nekroz), 4 – 12 aylık yaş döneminde endostal ossifikasyon bozukluğuna bağlı olarak gelişen bir kemik metabolizma bozukluğu hastalığıdır. İntervertebral disk hastalığı bazı köpek ırklarında 5 yaş, bazı köpek ırklarında ise 12 yaş döneminde klinik bulgular göstererek tanınabilir. Prostat hipertrofisi, daha çok 5 ve üzeri yaş dönemlerinde köpeklerde görülen bir hastalıktır. Tümöral oluşumlar, her yaş grubunda görülürken, iyi huylu tümörler daha çok genç hayvanlarda, kötü huylu tümörler ise daha çok yaşlı hayvanlarda görülür. Ayrıca, genç hayvanlar hastalıklar için uygulanacak tedavilere yaşlılara oranla daha kısa sürede cevap verirler.
Hayvanın Ağırlığı
Hayvanın ağırlığının bilinmesi, hastalık durumlarında tedavide kullanılacak ilaçların, muayene ya da ameliyatlar için uygulanacak sedatif ve anestezik maddelerin, endirekt radyografi amacı ile dolaşıma verilecek kontrast maddelerin dozlarının belirlenmesi ve hayvanların gelişimlerini tamamlayıp tamamlamadıklarının bir göstergesi olarak önemlidir.
Hayvanın Rengi ve İşaretleri
Hayvanın rengi ve işaretleri, hayvanın eşkâlinin tanınmasında önemlidir. Hayvanın bedenine hâkim olan renk esas rengi olup, hâkim olan renk arasında başka renkten alanlar bulunabilir. Bazı hastalıklar, örneğin melanom, melanosarkom açık renkli hayvanlarda, koyu renkli hayvanlara oranla daha fazla görülür.
Hayvanın Gördüğü Hizmet
Hayvanın gördüğü hizmet ile hastalığın oluşum nedenleri arasında ilişki vardır. Özellikle atlarda tendo hastalıkları ile atın kullanıldığı hizmet arasında ilişki vardır. Hizmet amaçlı kullanılan atların ön bacaklarında m.fleksor digitorum profundus, spor atlarında ise m.fleksor digitorum süperfisialis tendoları daha çok etkilenir. Av köpeklerinde ateşli silah yaralanmaları ve kulak hastalıkları (otitis), süt ineklerinde ise meme hastalıkları (mastitis) daha fazla oluşur.
